การร่วมมือกับรัฐบาล สปป. ลาว ในการปรับปรุงเส้นทางหมายเลข 12 (R12) ช่วงเมืองท่าแขก - จุดผ่านแดนนาเพ้า สปป. ลาว

          คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบการให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่รัฐบาลสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) ในการปรับปรุงเส้นทางหมายเลข 12 (R12) ช่วงเมืองท่าแขก - จุดผ่านแดนนาเพ้า สปป. ลาว (โครงการ R12) ตามที่กระทรวงการคลัง (กค.) เสนอดังนี้

           1. อนุมัติให้สำนักงานความร่วมมือพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้าน (องค์การมหาชน) (สพพ.) ดำเนินการตามขอบเขตของโครงการ แหล่งที่มาของเงินทุน รูปแบบวิธีการ และเงื่อนไขทางการเงินสำหรับการให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่ สปป. ลาว เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายสำหรับโครงการ R12 จำนวน 1,833,747,000 บาท

           2. อนุมัติให้สำนักงบประมาณ (สงป.) จัดสรรงบประมาณเป็นรายปี ตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 - 2570 รวมระยะเวลา 3 ปี สำหรับวงเงินให้เปล่า จำนวน 91,063,000 บาท และร้อยละ 50 ในส่วนของเงินกู้จำนวน 871,342,000 บาท รวมทั้งสิ้น 962,405,000 บาท

           3. เห็นชอบแนวทางการกู้เงินจากสถาบันการเงินภายในประเทศ จำนวน 871,342,000 บาท ตามรูปแบบและเงื่อนไขที่กำหนด 

           4. กรณี สปป. ลาว ผิดนัดชำระหนี้ สพพ. จะพิจารณาใช้เงินสะสมของ สพพ. เพื่อชำระคืนหนี้เงินต้นและดอกเบี้ยที่เกิดขึ้นจากเงินกู้จากสถาบันการเงินภายในประเทศไปก่อน ทั้งนี้หาก สพพ. เกิดปัญหาขาดสภาพคล่องจะขอรับจัดสรรเงินงบประมาณจากรัฐบาลเพื่อเสริมสภาพคล่องและเมื่อ สพพ. สามารถเรียกเก็บหนี้ได้จะนำเงินดังกล่าวส่งคืนคลังต่อไป

           สาระสำคัญของเรื่อง

           กค. รายงานว่า

           1. การดำเนินโครงการ R12 เริ่มต้นจากเมืองท่าแขก แขวงคำม่วน บริเวณจุดเชื่อมต่อกับถนนหมายเลข 13 ห่างจากจุดผ่านแดนถาวรนครพนม ประมาณ 17 กิโลเมตร (ผ่านสะพานมิตรภาพไทย - ลาว แห่งที่ 3) เชื่อมต่อไปยังเมืองยมมะลาด เมืองบัวพะลา สิ้นสุดที่บริเวณจุดผ่านแดนสากลนาเพ้า สปป. ลาว ซึ่งอยู่ตรงข้ามกับ จุดผ่านแดนสากลจาลอ กวางบิงห์ สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม (เวียดนาม) ระยะทางประมาณ 147 กิโลเมตร ประกอบด้วย 

               1.1 ปรับปรุงสายทางตามมาตรฐานทางหลวงสายเอเชีย (Asian Highway)

               1.2 ปรับปรุงจุดผ่านแดน อาคารสำนักงานต่างๆ สถานีขนถ่ายสินค้าและลานกองเก็บ ระบบสาธารณูปโภค และสิ่งอำนวยความสะดวกภายในบริเวณด่าน

               1.3 ปรับปรุงระบบไฟฟ้าส่องสว่างบริเวณทางร่วมทางแยกในชุมชนระบบระบายน้ำ และติดตั้งอุปกรณ์เพื่อความปลอดภัยบริเวณจุดเสี่ยงอันตราย

               1.4 พัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกแหล่งท่องเที่ยว

           2. คณะกรรมการสำนักงานความร่วมมือพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้าน (คพพ.) ได้มีมติในการประชุม คพพ. ครั้งที่ 8/2560 เมื่อวันที่ 23 สิงหาคม 2560 อนุมัติให้ความช่วยเหลือทางวิชาการแก่ สปป. ลาว สำหรับการศึกษาความเป็นไปได้ (Feasibility Study) และออกแบบรายละเอียด (Detailed Design) ของโครงการ R12 ต่อมาเมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 2565 กระทรวงการเงิน สปป. ลาว ได้มีหนังสือขอรับความช่วยเหลือทางการเงินในการดำเนินโครงการ R12 เพื่อเชื่อมโยงเส้นทางระหว่างประเทศภายใต้อนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง (Greater Mekong Subregion : GMS) และเป็นประตูการค้าจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยไปยังเวียดนามและสาธารณรัฐประชาชนจีน (จีน) โดย คพพ. (นางสาวจุฬารัตน์ สุธีธร เป็นประธานกรรมการที่คณะรัฐมนตรีแต่งตั้งในขณะนั้น) ในการประชุมครั้งที่ 3/2566 เมื่อวันที่ 15 มีนาคม 2566 ได้มีมติอนุมัติการให้ความช่วยเหลือทางการเงินแบบเงินกู้เงื่อนไขผ่อนปรน (Concessional Loan) แก่ สปป. ลาว สำหรับโครงการ R12 โดยมีเงื่อนไขตามที่ระบุในร่างสัญญาให้ความช่วยเหลือทางการเงิน ซึ่งเป็นไปตามสัญญามาตรฐานของ สพพ. (ที่ผ่านความเห็นชอบจากสำนักงานอัยการสูงสุดของไทยที่ใช้สำหรับโครงการให้ความช่วยเหลือทางการเงินทุกโครงการของ สพพ. ตั้งแต่ปี 2553 เป็นต้นมา) โดยมีเงื่อนไขการให้ความช่วยเหลือ รูปแบบวิธีการและแหล่งที่มาของเงินทุนในการให้ความช่วยเหลือทางการเงิน ดังนี้

               2.1 เงื่อนไขและรูปแบบการให้ความช่วยเหลือทางการเงิน

               2.2 รายละเอียดค่าใช้จ่ายภายใต้วงเงินให้ความช่วยเหลือ

               ซึ่งหากคณะรัฐมนตรีมีมติให้ความเห็นชอบโครงการ R12 แล้ว สพพ. จะดำเนินการพิจารณาและกลั่นกรองโครงการเงินกู้ตามแผนการบริหารหนี้สาธารณะ ซึ่งต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการนโยบายและกำกับการบริหารหนี้สาธารณะเพื่อบรรลุโครงการดังกล่าวตามแผนการบริหารหนี้สาธารณะระยะปานกลาง 5 ปี ต่อไป

           3. จากการศึกษาพบว่า เส้นทาง R12 จะสนับสนุนนโยบายการเชื่อมโยงคมนาคมขนส่งและระบบโลจิสติกส์ระหว่างประเทศไทย สปป. ลาว เวียดนาม และจีน รวมทั้งสร้างความเชื่อมโยงระหว่างประเทศภายใต้อนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงอีกด้วย โดยสามารถประหยัดเวลาการขนส่งและพิธีการทางศุลกากรระหว่างประเทศได้ (Transit & Customs time) จากจุดเริ่มต้น (Origin) และจุดหมาย (Destination) เดียวกันจาก 10 ชั่วโมง เหลือ 4 ชั่วโมง เนื่องจากลดขั้นตอนการผ่านด่านศุลกากรจาก 5 จุด เหลือ 2 จุด และช่วยสนับสนุนให้ประเทศไทยเป็นฐานการค้าการลงทุนที่สำคัญของภูมิภาคและระดับโลก ตลอดจนยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศทั้งภาคการผลิตและบริการที่สำคัญ รวมถึงส่งเสริมให้มีการเดินทางและติดต่อแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมและประเพณีระหว่างกันส่งผลให้ประชาชนในพื้นที่สามารถเข้าถึงสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ ในการดำรงชีวิตได้อย่างรวดเร็วปลอดภัย และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ซึ่งเส้นทาง R12 เป็นเส้นทางที่สั้นที่สุดเมื่อเปรียบเทียบกับเส้นทางหมายเลข 8 (R8) และเส้นทางหมายเลข 9 (R9) ตามแนวระเบียงเศรษฐกิจตะวันออก - ตะวันตก (East - West Economic Corridor : EWEC) 

           และคาดว่า มีโอกาสที่จะมีการเปลี่ยนการใช้เส้นทางจากเส้นทาง R9 มาใช้เส้นทางโครงการ R12 ประมาณร้อยละ 50 ซึ่งจะส่งผลให้โครงการ R12 สามารถเพิ่มมูลค่าการค้าชายชายแดนระหว่างไทย - สปป. ลาว ผ่านด่านศุลกากรนครพนมได้มากขึ้น ทั้งนี้ สถิติมูลค่าการค้าขายชายแดนไทย - สปป. ลาว ระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 - 2566 ผ่านด่านศุลกากรนครพนมสามารถแสดงได้ ดังนี้

หน่วย : ล้านบาท 

ที่มา : สรุปภาวะการค้าชายแดนจังหวัดนครพนมประจำเดือนกันยายน 2566, สำนักงานพาณิชย์จังหวัดนครพนม โดยสินค้าส่งออกที่สำคัญ คือ ผลไม้ เครื่องดื่มบำรุงกำลัง สินค้าอุปโภคบริโภค ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียมและสิ่งปรุงแต่ง และสินค้านำเข้าที่สำคัญ คือ พลังงานไฟฟ้า โซล่าเซลล์ ปุ๋ยเคมี ปูนซิเมนต์ แบตเตอรี่ ผลิตภัณฑ์จากพลาสติก และแผงวงจรไฟฟ้า

           4. สถานะทางการเงินของ สพพ. และ สปป. ลาว

               4.1 โครงการ R12 เป็นโครงการที่มีลักษณะของการทยอยเบิกจ่ายเงินตามความก้าวหน้าของโครงการ ซึ่ง สพพ. จะจัดหาเงินกู้ในรูปแบบสัญญากู้ยืมเงิน (Term Loan) โดยการกำหนดอายุเงินกู้และเงื่อนไขเงินกู้ให้สอดคล้องกับสภาวะตลาด แผนการเบิกจ่ายและแผนการดำเนินโครงการ รวมถึงดำเนินการตามกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้องอย่างเคร่งครัดต่อไป สำหรับการปรับโครงสร้างหนี้ โดยออกตราสารหนี้ระยะยาว สพพ. จะสำรวจความสนใจของนักลงทุน (Market Sounding) ก่อนการออกตราสารหนี้ และสร้างความเชื่อมั่นให้กับสถาบันการเงินและนักลงทุน ทั้งนี้ หากสภาวะตลาดไม่เอื้ออำนวย สพพ. อาจพิจารณาปรับโครงสร้างหนี้โดยการออกตั๋วสัญญาใช้เงิน (Promissory Note : PN) เพื่อเป็นแหล่งเงินสำรองชั่วคราว (Bridge Financing) ไปพลางก่อน

               4.2 ณ วันที่ 30 กันยายน 2566 สปป. ลาว เคยได้รับความช่วยเหลือทางการเงินจาก สพพ. แล้วทั้งสิ้น 21 โครงการ วงเงินรวม 15,322.86 ล้านบาท และกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (International Monetary Fund : IMF) ได้ประเมินว่า สัดส่วนหนี้สาธารณะต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product : GDP) ของ สปป. ลาว มีแนวโน้มลดลงตั้งแต่ปี 2566 และรัฐบาล สปป. ลาว ได้ใช้นโยบายจัดการหนี้อย่างเคร่งครัดเพื่อลดสัดส่วนหนี้สาธารณะต่อ GDP โดยจัดเก็บรายได้จากรัฐวิสาหกิจและรายได้ภาคพลังงานเพื่อชำระคืนต้นเงินกู้และเจรจากับเจ้าหนี้รายใหญ่เพื่อเลื่อนการชำระหนี้ และกู้ยืมเพื่อชำระหนี้ ทั้งนี้ สปป. ลาว ตั้งเป้าหมายสัดส่วนหนี้สาธารณะต่อ GDP ร้อยละ 89 ภายในปี 2568

               4.3 สพพ. มีแนวทางบริหารจัดการความเสี่ยงหาก สปป. ลาว มีปัญหาเรื่องการผิดนัดชำระหนี้ และมีการจัดทำแนวปฏิบัติกรณีประเทศเพื่อนบ้านผิดนัดชำระหนี้และกรณีประเทศผู้รับความช่วยเหลือประกาศหยุดพักชำระหนี้ เพื่อรองรับปัญหาที่อาจเกิดการขาดสภาพคล่อง ทั้งนี้ หากเกิดปัญหาสภาพคล่อง สพพ. มีแนวทางการดำเนินการ ประกอบด้วย 1) การขอรับจัดสรรเงินงบประมาณเพื่อเสริมสภาพคล่อง และ 2) การกู้เงินจากสถาบันการเงินในประเทศหรือระดมทุนในตลาดตราสารหนี้เพื่อเสริมสภาพคล่องของ สพพ. ทั้งนี้ การดำเนินการดังกล่าวต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี

           5. กค. แจ้งว่า สงป. พิจารณาแล้วเห็นว่า การดำเนินการให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่ สปป. ลาว สำหรับโครงการ R12 สพพ. จะขอรับจัดสรรเงินงบประมาณสำหรับการให้ความช่วยเหลือ รวมทั้งสิ้น 962,405,000 บาท และ สพพ. จะรับภาระส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยตลอดอายุสัญญา สำหรับภาระงบประมาณในส่วนแหล่งที่มาของเงินทุนของโครงการ R12 หาก สพพ. ได้ดำเนินการตามกฎหมายและระเบียบอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง และได้พิจารณาสอบถามความเห็นจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องแล้ว ก็ไม่ขัดข้องที่ สพพ. จะเสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบการให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่ สปป. ลาว สำหรับโครงการ R12 ทั้งนี้เมื่อคณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบแล้ว เห็นควรให้ สพพ. จัดทำแผนการปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายงบประมาณ เพื่อขอรับการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายประจำปีตามความจำเป็นและเหมาะสมตามขั้นตอนต่อไป สำหรับการชดเชยส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยเงินให้กู้และดอกเบี้ยที่ สพพ. กู้รวมทั้งความเสี่ยงกรณี สปป. ลาว ผิดนัดชำระหนี้ เห็นควรให้ สพพ. ใช้เงินสะสมของหน่วยงานและกำหนดแนวทางและวิธีการบริหารจัดการเพื่อรองรับความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นโดยดำเนินการให้เป็นไปตามนัยพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 ต่อไป 

___________________

¹ เงินกู้เงื่อนไขผ่อนปรน หมายถึง เงินกู้ที่มีระยะเวลาในการชำระเงินคืนยาวกว่าเงินกู้ทั่วไปและมีอัตราดอกเบี้ยต่ำมากและในเงินจำนวนนั้นต้องมีส่วนที่เป็นเงินช่วยเหลือให้เปล่า (Grants) 

(โปรดตรวจสอบมติคณะรัฐมนตรีที่เป็นทางการจากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีอีกครั้ง)

ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี นายเศรษฐา ทวีสิน (นายกรัฐมนตรี) 18 เมษายน 2567

4544

Click Donate Support Web